Logo
  • PTTK
  • ROT
  • Logo powiatu starachowickiego

Cmentarz Żydowski w Starachowicach

Katarzyna Pisarska, Maciej Syst
Rozmiar tekstu:A-A+

 

Starachowicki Kirkut

Cmentarz składa się z macew – prostokątnych płyt, zazwyczaj zaokrąglonych u góry, na ich awersach wyrzeźbione są symbole i hebrajskie teksty. Płyty osadzone są bezpośrednio w ziemi, symbolika nagrobków związana jest z tekstami wyrytymi na nagrobkach – nawiązuje do imienia zmarłego, jego wieku czy trybu życia, na niektórych nagrobkach widać rozłożone dłonie w geście błogosławieństwa (pomniki rabinów lub potomków z rodu kapłanów), dzban (pomniki lewitów), księgi (pomniki uczonych), lew (pomniki ludzi pochodzących z plemienia Judy), świece osadzone w świeczniku lub lichtarzu (pomniki kobiet) itd.; większą część powierzchni nagrobków zajmują teksty, głównie w języku hebrajskim.

Pomimo zakazu osiedlania się Żydzi mieszkali w Wierzbniku i w Starachowicach już w końcu XVIII wieku, należąc do gminy w Iłży. Cmentarz powstał w 1891 r., w 1905 roku Żydzi wybudowali w Wierzbniku synagogę przy dzisiejszej ul. Wysokiej, a w 1907 roku utworzyli odrębną gminę. W 1921 roku w Wierzbniku żyło 2.159 Żydów, stanowiąc 39,5% ogółu mieszkańców natomiast w Starachowicach zamieszkiwało tylko kilkanaście rodzin żydowskich. Podczas II wojny światowej Niemcy na wiosnę 1941 roku utworzyli w Starachowicach getto, w którym zgromadzili około 6 tys. Żydów. W październiku 1942 roku wywieziono około 4,5 tys. Żydów do ośrodka zagłady w Treblince. Pozostałych umieszczono w trzech obozach pracy przymusowej, przez które przeszło ogółem około 13 tys. Żydów z Polski i innych krajów. Więźniowie pracowali w zakładach zbrojeniowych w Starachowicach. W lipcu 1944 roku wszystkich Żydów wywieziono do obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau.
Obiekt proponowany do wpisania do gminnej ewidencji zabytków