Jury XXIII Międzynarodowego Biennale Karykatury Antywojennej Kragujevac 2025 w Serbii, w składzie: Klaus Peter – rysownik z Austrii (przewodniczący), Jugoslav Vlahović – rysownik, ilustrator i projektant, Špiro Radulović – rysownik, Tošo Borković – rysownik oraz Miodrag Stojilović – dziennikarz i publicysta, a zarazem przewodniczący Rady Salonu, obradowało 23 sierpnia 2025 roku w Kragujevacu. Podczas posiedzenia stwierdzono, że na tegoroczną edycję Salonu napłynęła rekordowa liczba 1442 prac, nadesłanych przez 506 autorów z 67 krajów wszystkich kontynentów. Po zapoznaniu się z konkursowymi propozycjami, Jury dokonało wyboru karykatur przeznaczonych do zaprezentowania na wystawie i w katalogu, a także wskazało laureatów nagród.

Nagrodę Grand Prix – VESNIK MIRA (POSŁANIEC POKOJU) w konkursie XXIII Międzynarodowego Biennale Karykatury Antywojennej Kragujevac 2025 w Serbii otrzymał polski artysta Marcin Bondarowicz. To pierwszy raz w jego karierze rysownika i ilustratora, kiedy zdobył tę najważniejszą nagrodę wydarzenia.

Grand Prix (z franc. „wielka nagroda”) to określenie stosowane wobec najwyższego, najbardziej prestiżowego wyróżnienia w różnych dziedzinach – od festiwali filmowych (np. w Cannes), przez konkursy literackie (np. Grand Press), aż po zawody sportowe. Tytuł ten przyznaje się dla najlepszego dzieła, sportowca czy artykułu, zwykle wraz ze statuetką i nagrodą finansową.

„Otrzymaną Nagrodę Grand Prix 23. Międzynarodowego Biennale Karykatury Antywojennej Kragujevac 2025 traktuję szczególnie. To wyjątkowa forma uznania i podkreślenia roli artysty i sztuki w międzynarodowej misji niesienia sprzeciwu wobec wojny i przemocy na świecie. Głos artysty w misji antywojennej jest szczególnie aktualny wobec bieżących konfliktów zbrojnych na świecie.  Wojna w Ukrainie i Bliskim Wschodzie i ich wyraźne implikacje dla bezpieczeństwa międzynarodowego stało się faktem. Konflikt między Izraelem a Iranem to przykład wojny, która może zdestabilizować cały świat. Od II wojny światowej nie byliśmy tak blisko globalnego konfliktu. I mimo to nadal patrzymy na obrazy cierpienia i śmierci niewinnych ludzi z wyjątkowym spokojem.  Czuję się równie bezsilny ale nie chcę być niemy wobec tej tragicznej konsekwencji zdarzeń. Prace o charakterze antywojennym stale rodzą się w mojej głowie. W ten sposób mogę wyrazić swój ból i zaniepokojenie tym co rozgrywa się na naszych oczach. Czuję, że jako zwykły człowiek mogę wykrzyczeć światu swój ból i brak zgody na obrazy, które codziennie widzę w mediach na całym świecie. Robię to wierząc, że z przesłaniem prac artystów takich jak ja trudno się nie zgodzić – bez względu na to, po której stronie politycznej barykady odbiorca się pozycjonuje. Nagrody i wyróżnienia, szczególnie zdobywane w prestiżowych konkursach oraz międzynarodowych przeglądach ilustracji czy rysunku prasowego stanowią dla mnie wyjątkową motywacje do dalszej ciężkiej pracy w zakresie niesienia prawdy. Tak bowiem traktuje tę formę przekazu jakim jest ilustracja prasowa czy rysunek koncepcyjny. Fenomen jego żywotności polega zapewne na prostocie wyrazu i językowej uniwersalności. Dzięki niemu, w poszukiwaniu własnej formy wypowiedzi, można iść ścieżką przyspieszonego rozwoju. Nie wystarczy jedynie wznieść się na wyżyny określonej techniki, doskonalenia artystycznego warsztatu, trzeba stale zaskakiwać i co najważniejsze mieć coś istotnego do powiedzenia. By rysunek poruszał sumienia, niósł temat wraz z przesłaniem musi mieć jasny przekaz i czytelny zrozumiany na całym świecie komunikat”

- tak podsumował swój udział w międzynarodowym Salonie Karykatur Antywojennych autor nagrodzonej pracy Marcin Bondarowicz.

Nagrodzone prace oraz wybrane karykatury innych artystów zostaną zaprezentowane m.in. w siedzibie Organizacji Narodów Zjednoczonych, Komisji Europejskiej, europejskich ośrodkach kultury, a także w 40 miastach ponad 20 krajów świata – poinformował Miodrag Stojilović, dziennikarz i publicysta, a zarazem przewodniczący Rady Salonu.

Jak przekazała Marijana Stanković, dyrektor Parku Pamięci „Kragujevac”, który od 2015 roku odpowiada za organizację wydarzenia, uroczysta gala wręczenia nagród odbędzie się 20 października 2025 roku w „Muzeum 21”. Placówka ta, usytuowana na początku ścieżki prowadzącej przez cały kompleks parkowy, powstała w 1976 roku. Jej główną misją jest działalność edukacyjna oraz gromadzenie dokumentacji dotyczącej masakry, jaka miała miejsce w Kragujevacu w 1941 roku.

Jury, w którego skład weszło czterech cenionych twórców karykatury – trzech spośród nich to dawni laureaci Salonu, a wszyscy mają na swoim koncie nagrody zdobyte na prestiżowych międzynarodowych festiwalach – podkreśliło ogromny sukces XXIII edycji wydarzenia. Zwrócono uwagę zarówno na imponującą liczbę uczestników i nadesłanych prac, jak i na bardzo wysoki poziom artystyczny zgłoszonych karykatur. Zdaniem jurorów potwierdza to uniwersalność, a zarazem niestety wciąż aktualną wymowę antywojennej tematyki.

Wszystko to podkreśla znaczenie misji pokojowej, którą promuje Organizator XXIII Salonu. Najnowsze konflikty, takie jak wojna między Rosją a Ukrainą oraz napięcia między Izraelem a Palestyną, pokazują potrzebę jeszcze mocniejszego wyrażania sprzeciwu wobec przemocy w całej społeczności międzynarodowej, aby powstrzymać cierpienie, rozlew krwi i dalsze eskalacje konfliktu.

Dzieła wybrane do wystawy i opublikowane w katalogu Salonu, w szczególności te nagrodzone, ukazują inspirującą różnorodność środków artystycznego wyrazu w sprzeciwie wobec wojny oraz w ostrzeganiu przed jej niszczycielskim wpływem na ludzi i planetę. Poza przekazem ideowym, prace te wyróżniają się także mocnym walorem wizualnym i wysokim poziomem artystycznym.

Jury zaznacza, że Salon po raz kolejny udowodnił swoją rolę jako jednej z najważniejszych inicjatyw antywojennych w Serbii, wyrażając jednocześnie uznanie dla Kragujevaca za konsekwentne wspieranie i rozwijanie Salonu, angażowanie miast partnerskich oraz promowanie wydarzenia zarówno w kraju, jak i poza jego granicami.

Lista laureatów The XXIII International Biennial Salon Anti-War Cartoons Kragujevac  2025 -  Serbia:

• Nagroda GRAN PRIX - VESNIK MIRA (POSŁANIEC POKOJU) – Marcin Bondarowicz (Polska)
• Pierwszą Nagrodę - Nikolay Sviridenko (Rosja)
• Drugą Nagrodę - Angel Boligan (Meksyk)
• Brązowa Nagroda - Javad Takjoo (Iran)      
• Nagroda Prezydenta Bydgoszczy - Konstantin Sunerberg (Belgia)
• Nagrodę miasta Ingolstadt - Zoran Mihajlović (Serbia)
• Nagrodę miasta Bielsko-Biała - Marco D'Agostino (Włochy)
• Nagroda miasta Sirena - Marco De Angelis (Włochy)
• Nagroda miasta Pitesti - Nikołaj Woroncow (Rosja)
• Nagroda Prizma Kragujevac - Zoran Tovirac (Serbia)

Ponadto Jury postanowiło przyznać dyplomy autorom, których prace zasługiwały na nagrody: Hamed Bazrafkan (Iran), Luc Vernimmen (Belgia), Julio Carrion Cueva (Peru), Jitet Kustana (Indonezja), Alisson Affonso (Brazylia), Bilig Ba (Chiny), Michaił Zlatkowski (Rosja), Konstantin Kazanczew (Ukraina)