fot.Ekomuzeum

W piątek 5 października 2012 r. w budynku Hali Lejniczej Muzeum odbyła się konferencja naukowa „Miasto Stara. Historia produkcji samochodów ciężarowych w Starachowicach”.

Wśród zaproszonych gości znaleźli się przedstawiciele lokalnych władz oraz byli pracownicy Fabryki Samochodów Ciężarowych STAR.

Pierwszy referat pt. „Beskid – niewykorzystana szansa polskiej motoryzacji” wygłosił inż. Wiesław Wiatrak pod którego kierownictwem w 1981 roku zespół projektantów rozpoczął prace nad Beskidem 106. Samochody te były produkowane w Ośrodku Badawczo-Rozwojowym Samochodów Małolitrażowych BOSMAL w Bielsku-Białej.

Z przyczyn ekonomiczno-politycznych nigdy nie rozpoczęto seryjnej produkcji tych samochodów. Powstało jedynie 7 prototypów (jeden egzemplarz został rozbity podczas prób zderzeniowych). Pozostałe oglądać można w Muzeum Motoryzacji w Warszawie, Muzeum Inżynierii Miejskiej w Krakowie (2 egzemplarze), na Politechnice Opolskiej, w Muzeum Techniki i Komunikacji w Szczecinie oraz w zakładowym muzeum ośrodka BOSMAL w Bielsku-Białej.

Następnie wystąpił pan Bogdan Marszałek, który przedstawił historię rozwoju i badań nad silnikami S42 (silnik niskoprężny, czterosuwowy) do samochodów ciężarowych Star.

Bazowy silnik S42 został skonstruowany w zespole kierowanym przez inż. Jana Wernera i inż. Jerzego Jędrzejowskiego w Centralnym Biurze Badań i Konstrukcji Przemysłu Motoryzacyjnego w Łodzi.

W 1953 roku powstały modele S472 i S47 o podwyższonych parametrach roboczych. Poprawie uległ układ chłodzenia, wprowadzono odpowietrzanie skrzyni korbowej, likwidując wycieki oleju silnikowego na zewnątrz.

W roku 1962 skonstruowano model silnika wysokoprężnego „S53”, następnie „S530” aż do ostatniego polskiego silnika stosowanego w Starach – „S359”.

Silniki z rodziny S42 to ostatni polskiej konstrukcji silniki spalinowy stosowany jako źródło napędu w samochodach ciężarowych.

Główny punktem konferencji była prezentacja książki Antoniego i Pawła Chmielnickich pt. „STAR znad Kamiennej. Rzecz o ludziach, systemie i osiągnięciach starachowickiej fabryki samochodów”.

Książka jest pasjonującym ujęciem w ciekawą formę literacką wspomnień inżyniera Antoniego Chmielnickiego, głównego konstruktora Fabryki Samochodów Ciężarowych w Starachowicach w latach 1965-1969, dyrektora Zakładu Doświadczalnego, a następnie Ośrodka Badawczo Rozwojowego FSC Starachowice w latach 1969-1982. Autor kierował pracami konstrukcyjnymi przy samochodach ciężarowych: Star 28 i Star 29, Star 200, Star 244 i Star266, a także przy wielu pojazdach prototypowych i specjalizowanych m.in. pierwszym polskim samochodzie z kabiną odchylaną i silnikiem z turbodoładowaniem Star „12,5 tony”. W kwietniu 1979 roku organizował pracę przy budowie „Papamobile”, którym podróżował po Polsce Ojciec Święty Jan Paweł II podczas pierwszej pielgrzymki do ojczyzny. W książce opisane są także początki pracy zawodowej Antoniego Chmielnickiego, który w latach 1959-1965 zatrudniony był w Zakładach Wytwórczych Sprzętu Instalacyjnego w Poniatowej i był konstruktorem pierwszej polskiej chłodziarki sprężarkowej, a także ostatnie lata pracy zawodowej Autora na stanowisku dyrektora OBR Fabryki Łożysk Tocznych „Iskra” w Kielcach.

Na zakończenie konferencji synowie Pana Antoniego Chmielnickiego: Paweł oraz Jarosław sprawili ogromną niespodziankę zarówno swojemu tacie jak i wszystkim zgromadzonym. Oficjalnie przekazali Muzeum na własność Star-a 200, który od dziś wzbogaci kolekcję Muzeum.