Logo
  • PTTK
  • ROT
  • Logo powiatu starachowickiego

Gmina Pawłów

Informacje praktyczne

  • Informacje szczegółoweZwińRozwiń
    • Powiat:
      starachowicki
    • Gmina:
      Pawłów
    • Adres:
      Pawłów
    • Region turystyczny:
      Starachowice i okolice
  • Opis

     

    GMINA PAWŁÓW

     Gmina Pawłów leży w północnej części województwa świętokrzyskiego w obrębie Płaskowyżu Suchedniowskiego i południowej części Gór Świętokrzy­skich, które wchodzą w skład Wyżyny Kielecko-Sandomierskiej. W konfiguracji terenu dominującymi elementami są szerokie, łagodne garby i wierzchowiny, które przeważają na obszarze gminy oraz płaskodenne doliny rzeczne.
    Herb Gminy Pawłów
    Gmina położona jest w obrębie zlewni rzeki Pokrzywianki (prawy dopływ rzeki Kamiennej). Najwyżej położony punkt   w obrębie gminy Pawłów znajduje się w     Paśmie Bostowskim w południowej części gminy (348,3 m n.p.m.), naj­niższy w dnie doliny Świśliny (90 m n.p.m.).
       Większy obszar gminy stanowi teren otuliny Parku Narodowego i Parku Kra­jobrazowego. Ok. 78% powierzchni gminy położona jest w Sieradowickim Parku Krajobrazowym i jego otulinie, niewielki fragment terenów znajduje się w otuli­nie Świętokrzyskiego Parku Narodowego, kilka sołectw we wschodniej części gminy leży w obszarze Chronionego Krajobrazu Doliny Kamiennej. Wschodnia część gminy to obszary chronionego krajobrazu. Na terenie gminy występują różnorodne gatunki flory oraz fauny, w tym wiele prawnie chronionych.

     

     

                                                                                             Zapora na Zalewie "Wióry"

    Po raz pierwszy nazwa miejscowości Pawłów „Pawlow” pojawiła się w dokumentach historycznych w 1339 roku jako własność Pawła herbu Godziemba. Następnie wymienia ją Jan Długosz w XV w. i Lustracje Województwa Sando­mierskiego prowadzone w kolejnych stuleciach XVI, XVII i XVIII. Początki osadnictwa i działalności człowieka na terenach administrowanych obecnie przez Gminę, sięgają znacznie wcześniej. Potwierdziły to badania nad starożytnym hutnictwem świętokrzyskim. Odkryte w Pawłowie, Pokrzywnicy, Chybicach, Ambrożowie, Nieczulicach, Wieloborowicach i Szeligach stanowiska osadnicze, pozostałości piecowisk dymarskich i żużla, świadczą o wysoko rozwiniętej organizacyjnie działalności ludzkiej na tym terenie już na przełomie er, tj. w I w. p.n.e. do IV w. n.e.
        Procesy osadnicze oparte o miejscowe bogactwa naturalne i szlaki handlowe ożywają ponownie w XI-XIII w. kiedy to powstają ośrodki w Tarczku  Świętomarzy i Chybicach. Kolejny okres ożywienia gospodarczego tych terenów datuje się na XVIII i XIX w., jest ono związane z rozwojem górnictwa i hutnictwa doliny rzeki Kamiennej - realizacją idei ks. Stanisława Staszica, budową „Ciągłego zakładu fabryk żelaznych na rzece Kamiennej”.
     
    Zabytki

    Pawłów:
    - Neogotycki kościół z XIX wieku pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela    zbudowany na miejscu kościoła z 1326    roku.
    - Pomnik „Ku czci mieszkańców gminy    poległych w walce z bolszewikami w    1920r.”    
     
    Chybice
    kościół p.w. Św. Małgorzaty fundowany w 1362 roku, gotycki o palmowym sklepieniu wspartym na jednej kolumnie. Ołtarz główny z XVII w.późnorenesansowy o cennych walorach zabytkowych.

    Świętomarz
     • gotycki kościół z XIV wieku p.w. Matki Bożej Wniebowziętej, z przybudówkami z XIXw., w wyposażeniu m.in. romańska chrzcielnica.

    Radkowice
    • drewniany kościół z 1621 roku
    przewieziony z Miedzierzy w 1965 roku. Zachowane szyby okienne z malowidłami ludowymi z XVII w. tzw. „gomółki”.
     
    • chałupa z 1840 roku kryta strzechą, przy drodze na posesji 53.
    • wiąz polny - obwód 442 cm, wys. 25 metrów, wiek ok. 300 lat.

    Tarczek
     - od 1253r. do XIV w., na prawach miejskich. W średniowieczu Tarczek stał się kasztelanią i ośrodkiem administracyjnym dóbr biskupów krakowskich, miejscowość znana w XIII wieku jako osada targowa. W XIV wieku traci na znaczeniu na rzecz Bodzentyna.
     • kościół romański z XIII w. p.w. Św. Idziego, wybudowany w miejscu kościoła z XI w. fundowanego przez Władysława Hermana, portal gotycki, wyposażenie renesansowe, barokowe i rokokowe.
     
    W gminie Pawłów należy koniecznie odwiedzić KAŁKÓW - GODÓW - Sanktuarium Matki Boskiej Bolesnej, Królowej Polski, Matki Ziemi Świętokrzyskiej - wybudowane w latach osiemdziesiątych XX wieku. W zespole obiektów, zajmujących powierzchnię 9 ha. znajdują się:
    - dwupoziomowy kościół ze słynącym łaskami obrazem - Matki Boskiej Bolesnej (kopia obrazu Matki Bożej Licheńskiej)
    • Kamienne stacje krzyżowej z Golgotą
    Golgota-33 metrowa budowla z kaplicami różańcowymi i oratoriami, przedstawiająca śmierć Pana Jezusa i martyrologię Narodu Polskiego.
     
    • Dom Pielgrzyma im. Jana Pawła II,
    • Panorama Świętokrzyska - ruchoma historia Ziemi Świętokrzyskiej.