Gmina Mirzec
Figura św. Leonarda przed kościołem w MircuMichał Surma
Cmentarz w MircuMichał Surma
Pomnik przyrodyMichał Surma
Pomnik przyrodyMichał Surma
Kościół p.w. Św. LeonardaMichał Surma
Brama wjazdowa do kościołaMichał Surma
Pomink żołnierzy poległych w walkach 1939-1945Michał Surma
SzkołaMichał Surma
Urząd GminyMichał Surma
Figura Najświętszej Marii Panny w MircuMichał Surma
Kościół Św.Leonardaarch
Kościół Św. Leonardaarch
Dworek Prendowskicharch
Dworek Prendowskicharch
Informacje praktyczne
- Informacje szczegółoweZwińRozwiń
- Powiat:
- starachowicki
- Gmina:
- Mirzec
- Adres:
- Mirzec
- Szerokość geograficzna:
- 51.135200985436
- Długość geograficzna:
- 21.058731079102
- Region turystyczny:
- Starachowice i okolice
Opis
Gmina Mirzec
Herb Gminy Mirzec Gmina Mirzec leży w północnej części powiatu starachowickiego. Północno-wschodnie tereny gminy leżą na Przedgórzu Iłżeckim. Południowe obrzeża wypełniają kompleksy lasów iłżeckich. Na terenie gminy znajduje się rezerwat archeologiczny „Rydno” utworzony w 1986r. W okolicach wsi Osiny, Mokra Niwy, Tychów i Jagodne w czasie prac archeologicznych zinwentaryzowano piecowiska dymarskie z klocami żużla, świadczące o funkcjonowaniu starożytnego hutnictwa i górnictwa datowanego na pierwsze wieki naszej ery. Największe roboty górnicze prowadzono w XIX w. w kopalni „Elżbieta”. Eksploatacji rud dokonywano metodą odkrywkową głównie w obrębie „pasa tychowskiego” do lat 40-tych XX stulecia. Obecnie widoczne są jeszcze wyrobiska kopalniane a nazwy miejscowe pochodzą od nazw starych kopalni: Mikołaj, Czerwona, Kanał, Płusy, Irena, Dziewiętniki. Część centralna i północna gminy zdominowana jest przez rozległą dolinę rz. Iłżanki z jej dopływami, teren ten jest doskonałym siedliskiem dla ptactwa, w tym bociana czarnego.
Z uwagi na zasoby dziedzictwa kulturowego (zwłaszcza starożytnego górnictwa i hutnictwa), część terenów gminy została włączona w obręb organizowanego Parku Kulturowego Doliny Kamiennej. Najstarsze zapiski na temat Mirca sięgają roku 1170, kiedy to Biskup Krakowski Gedeon poświęcił miejscowy kościół. W 1179 roku Mirzec wszedł w skład kompleksu wsi należących do Opactwa Cystersóww Wąchocku. W roku 1819 dobra mirzeckie stały się własnością Komisji Skarbu Królestwa Polskiego, wówczas to utworzono folwark. W 1827r. naddzierżawcą majątku w Mircu został Ludwik Prendowski. On to w latach trzydziestych XIX wieku wybudował modrzewiowy dwór. Jego synowie chlubnie zapisali się w historii regionu. Jan wziął czynny udział w Powstaniu Styczniowym jako rotmistrz kawalerii w Oddziale Dionizego Czachowskiego. Jego młodszy brat Józef - kolejny po ojcu naddzierżawca majątku Mirzec, organizował pomoc dla powstańców. Służba dworska wzięła czynny udział w powstaniu. To w Mircu nocą z 14 na 15 stycznia 1863 roku zjawił się Ignacy Maciejewski „Sewer” w towarzystwie płk. Mariana Langiewicza - Naczelnika Wojskowego Województwa Sandomierskiego. Założył kwaterę i przystąpił do przygotowań powstańczych. Żona Józefa Prendowskiego - Jadwiga została kurierem powstańczym. Dostarczała rozkazy, ulotki, medykamenty, meldunki i polecenia kursując po całej Guberni Radomskiej.
Po upadku dyktatury Langiewicza Józef Prendowski został Komisarzem Rządu Narodowego na województwo sandomierskie. Jeszcze w 1863 roku oboje zostali aresztowani. Jadwigę skazano na zesłanie do Kunguru w Guberni Permskiej a Józefa za kaucją zwolniono. Podążył jednak i on za żoną na zesłanie. Do kraju wrócili wiosną 1866r. Wyczerpany Józef zmarł w 1872 roku i został pochowany na cmentarzu parafialnym w Mircu (grób znajduje się w południowo-wschodniej części cmentarza). Jadwiga z gromadką dzieci została zdana na własne siły. Opuściła Mirzec i mieszkała w Ostrowcu, Sandomierzu, Radomiu i Czyżowie Szlacheckim. Zmarła w 1915 roku w Czyżowie i tam została pochowana. Zostawiła po sobie pamiętnik z okresu powstania styczniowego pt. „Moje wspomnienia”, który został wydany drukiem w 100-lecie wydarzeń.
Działania wojenne pierwszej, a zwłaszcza drugiej wojny światowej zostawiły swe ślady na terenie gminy. Lasy dawały schronienie partyzantom. Dochodziło do licznych walk z okupantem oddziałów Armii Krajowej, Batalionów Chłopskich i Armii Ludowej. Największe z nich to bitwy Armii Krajowej - Oddziału „Jędrusie” pod Tychowem w dniu 17 listopada 1944 roku, również pod Tychowem - Batalionów Chłopskich w dniu 6 sierpnia 1944 roku oraz pod Gadką w dniu 3 września 1944 roku.
W GMINIE MIRZEC WARTO ODWIEDZIĆ:
MIRZEC
• Murowany kościół p.w. św. Leonarda z lat 1844-1850, zlokalizowany w centrum Mirca. W prawym, bocznym ołtarzu znajduje się piętnastowieczny obraz św. Leonarda, namalowany na desce;
Z uwagi na zasoby dziedzictwa kulturowego (zwłaszcza starożytnego górnictwa i hutnictwa), część terenów gminy została włączona w obręb organizowanego Parku Kulturowego Doliny Kamiennej. Najstarsze zapiski na temat Mirca sięgają roku 1170, kiedy to Biskup Krakowski Gedeon poświęcił miejscowy kościół. W 1179 roku Mirzec wszedł w skład kompleksu wsi należących do Opactwa Cystersóww Wąchocku. W roku 1819 dobra mirzeckie stały się własnością Komisji Skarbu Królestwa Polskiego, wówczas to utworzono folwark. W 1827r. naddzierżawcą majątku w Mircu został Ludwik Prendowski. On to w latach trzydziestych XIX wieku wybudował modrzewiowy dwór. Jego synowie chlubnie zapisali się w historii regionu. Jan wziął czynny udział w Powstaniu Styczniowym jako rotmistrz kawalerii w Oddziale Dionizego Czachowskiego. Jego młodszy brat Józef - kolejny po ojcu naddzierżawca majątku Mirzec, organizował pomoc dla powstańców. Służba dworska wzięła czynny udział w powstaniu. To w Mircu nocą z 14 na 15 stycznia 1863 roku zjawił się Ignacy Maciejewski „Sewer” w towarzystwie płk. Mariana Langiewicza - Naczelnika Wojskowego Województwa Sandomierskiego. Założył kwaterę i przystąpił do przygotowań powstańczych. Żona Józefa Prendowskiego - Jadwiga została kurierem powstańczym. Dostarczała rozkazy, ulotki, medykamenty, meldunki i polecenia kursując po całej Guberni Radomskiej.
Po upadku dyktatury Langiewicza Józef Prendowski został Komisarzem Rządu Narodowego na województwo sandomierskie. Jeszcze w 1863 roku oboje zostali aresztowani. Jadwigę skazano na zesłanie do Kunguru w Guberni Permskiej a Józefa za kaucją zwolniono. Podążył jednak i on za żoną na zesłanie. Do kraju wrócili wiosną 1866r. Wyczerpany Józef zmarł w 1872 roku i został pochowany na cmentarzu parafialnym w Mircu (grób znajduje się w południowo-wschodniej części cmentarza). Jadwiga z gromadką dzieci została zdana na własne siły. Opuściła Mirzec i mieszkała w Ostrowcu, Sandomierzu, Radomiu i Czyżowie Szlacheckim. Zmarła w 1915 roku w Czyżowie i tam została pochowana. Zostawiła po sobie pamiętnik z okresu powstania styczniowego pt. „Moje wspomnienia”, który został wydany drukiem w 100-lecie wydarzeń.
Działania wojenne pierwszej, a zwłaszcza drugiej wojny światowej zostawiły swe ślady na terenie gminy. Lasy dawały schronienie partyzantom. Dochodziło do licznych walk z okupantem oddziałów Armii Krajowej, Batalionów Chłopskich i Armii Ludowej. Największe z nich to bitwy Armii Krajowej - Oddziału „Jędrusie” pod Tychowem w dniu 17 listopada 1944 roku, również pod Tychowem - Batalionów Chłopskich w dniu 6 sierpnia 1944 roku oraz pod Gadką w dniu 3 września 1944 roku.
W GMINIE MIRZEC WARTO ODWIEDZIĆ:
MIRZEC
• Murowany kościół p.w. św. Leonarda z lat 1844-1850, zlokalizowany w centrum Mirca. W prawym, bocznym ołtarzu znajduje się piętnastowieczny obraz św. Leonarda, namalowany na desce;
• zespół dworski, w skład którego wchodzi:
a) willa modrzewiowa, II połowa XIX w., (na fundamentach dworu z XIX w.),
b) spichlerz murowany, I połowa XIX w., przebudowany,
c) park z XIX w., w którym znajdują się grupy drzew pomnikowych
a) willa modrzewiowa, II połowa XIX w., (na fundamentach dworu z XIX w.),
b) spichlerz murowany, I połowa XIX w., przebudowany,
c) park z XIX w., w którym znajdują się grupy drzew pomnikowych
• kapliczka św. Jana Nepomucena, drewniana, z XIX w., gruntownie przebudowana w 1980r.;
• cmentarz (parafialny), na którym znajdują się kamienne nagrobki pochodzące z XIX wieku (w tym grób Józefa Prendowskiego) nagrobki rosyjskie z początku XX w., mogiła żołnierzy WP poległych w 1939r., mogiły partyzantów i ofiar terroru, 1943r.;
• drewniana kuźnia (Mirzec 39), wł. M. Rafalska, ok. 1930r.;
• drewniana kuźnia (Mirzec 42), wł. St. Nosowicz, ok. 1930r.
TYCHÓW STARY
• kapliczka murowana z figurką św. Jana Nepomucena z 1931r.;
• kapliczka murowana z1859r. przy drodze Tychów - Mirzec;
• odsłonięcie geologiczne - pozostałość po kopalni odkrywkowej rudy żelaza „Mikołaj”;
• pomnik Batalionów Chłopskich w lesie przy drodze Tychów - Starachowice, upamiętniający walkę z okupantem w dn. 6.08.1944r.
JAGODNE
• drewniany dom (Jagodne 69), własn. F. Witkowski, 1862r.
OSTROŻANKA
• zespół zagrody młynarskiej - dom drewniany, własn. Z. Łęcka, ok.1880r., - młyn (motorowy), sztach.-drewniany, obecnie nie użytkowany, 1947r.
TRĘBOWIEC DUŻY
• zespół zagrodny (Trębowiec Duży 45), piwnica, mur.-ziem., koniec XIX w., stodoła, drewniana, własn. W. Dzik, ok. 1930r.
GADKA
• pomnik ofiar egzekucji pomordowanych przez faszystów niemieckich w latach 1939-1945, usytuowany obok strażnicy OSP;
• pomnik w miejscu zwycięskiej bitwy Batalionów Chłopskich z Niemcami - stoczonej w dniu 03.09.1944r.(przy drodze leśnej w kierunku Wąchocka, obok leśniczówki Gadka).
• kapliczka murowana z1859r. przy drodze Tychów - Mirzec;
• odsłonięcie geologiczne - pozostałość po kopalni odkrywkowej rudy żelaza „Mikołaj”;
• pomnik Batalionów Chłopskich w lesie przy drodze Tychów - Starachowice, upamiętniający walkę z okupantem w dn. 6.08.1944r.
JAGODNE
• drewniany dom (Jagodne 69), własn. F. Witkowski, 1862r.
OSTROŻANKA
• zespół zagrody młynarskiej - dom drewniany, własn. Z. Łęcka, ok.1880r., - młyn (motorowy), sztach.-drewniany, obecnie nie użytkowany, 1947r.
TRĘBOWIEC DUŻY
• zespół zagrodny (Trębowiec Duży 45), piwnica, mur.-ziem., koniec XIX w., stodoła, drewniana, własn. W. Dzik, ok. 1930r.
GADKA
• pomnik ofiar egzekucji pomordowanych przez faszystów niemieckich w latach 1939-1945, usytuowany obok strażnicy OSP;
• pomnik w miejscu zwycięskiej bitwy Batalionów Chłopskich z Niemcami - stoczonej w dniu 03.09.1944r.(przy drodze leśnej w kierunku Wąchocka, obok leśniczówki Gadka).
Lokalizacja
Hidden text line that is needed to fix map width