Logo
  • PTTK
  • ROT
  • Logo powiatu starachowickiego

Kamienna tama wodna w Brodach

Informacje praktyczne

  • Informacje szczegółoweZwińRozwiń
    • Rodzaj obiektu:
      Zabytki techniki
    • Powiat:
      starachowicki
    • Gmina:
      Brody
    • Adres:
      Brody
    • Szerokość geograficzna:
      51.019741408494
    • Długość geograficzna:
      21.195491552353
    • Region turystyczny:
      Starachowice i okolice
    • Telefon:
      brak
    • Noclegi w okolicyZwińRozwiń
    Kościół parafialny w Krynkach
    Kościół parafialny w Krynkach

    Świątynię pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny wzniesiono w 1727 roku, lecz co najmniej od stu lat wcześniej, na tym samym miejscu stała drewniania kaplica z łaskami słynącym obrazem Matki Bożej.

    • Krynki, 0 Kościelna 16
    • 41 271 13 10

    Opis

    Kamienna tama wodna w Brodach wybudowana została w 1840 roku z kamiennych ciosów w stylu klasycystycznym. Zachowała się w świetnym stanie architektonicznym. Zachowany do dziś fragment zabytkowego przelewu jest pozostałości realizowanej przez Stanisława Staszica (Generalnego Dyrektora Przemysłu i Kunsztów w  Królestwie  Kongresowym) w latach 30. XIX wieku koncepcji “ciągłego zakładu fabryk żelaznych na rzece Kamiennej”.


    Według zamierzeń miał powstać kombinat hut i zakładów żelaznych rozlokowanych w kolejności procesu technologicznego wzdłuż rzeki Kamiennej - źródła energii. Punktem centralnym kompleksu były Starachowice, gdzie kończył się proces wytopu, poniżej Starachowic, pracowały zakłady wytwarzające półprodukty i gotowe wyroby. Pierwotny, siedmioprzęsłowy przelew był wbudowany w zaporę ziemną długości 350 m. i stanowią jaz ulgowy układu wodnego obsługującego pudlingarnię i walcownię – elementy staszicowskiego "kombinatu Kamiennej". Uległ zniszczeniu, podobnie jak niemal cały układ wodny, w czasie powodzi w 1903 roku. Zrekonstruowany zosta (z zachowaniem oryginalnych wymiarów i konstrukcji, przy użyciu ciosów kamiennych dawnej budowli) w czasie budowy nowej zapory w latach 60-tych XX wieku.

    Ponadto z czasów realizacji planu Stanisława Staszica zachowały się zabytkowe kościoły w Brodach: budynek administracyjny brodzkiego zakładu hutniczego (obecnie siedziba Gminnego Ośrodka Kultury) oraz 2 domy z osiedla przyfabrycznego.

    Lokalizacja

    Hidden text line that is needed to fix map width
    • 21.195491552353
    • 51.019741408494
    • Brody
    • Kamienna tama wodna w Brodach